9. Betula papyrifera (Papierberk)
Deze prachtige stam hoort toe aan de Papierberk, Betula papyrifera. Het tweede deel van de wetenschappelijke naam betekent letterlijk “papierdragend”. Berken staan er bekend om dat hun schors steeds vernieuwd wordt, waarbij de oude schors in horizontale repen los komt. In Noordoost-Amerika, waar de papierberk inheems is, worden deze papierachtige schorsrepen gebruikt om kano’s van te maken.
De bestendigheid van de afgevallen schorsrepen hebben berken te danken aan een chemische inhoudsstof betuline, die de schors beschermt tegen insectenvraat. Betuline is eenvoudig om te zetten in betulinezuur, dat in de aandacht staat bij onderzoek naar kankerbestrijding. Het blijkt kankercellen te kunnen doden en tumorgroei te vertragen. Daarbij komt, dat het geen gezonde cellen aantast, een bijwerking bij veel chemotherapieën.
En er is nog een belangrijke rol weggelegd voor berken: u kent vast wel de Vliegenzwam, de meest iconische paddenstoel van ons land. De Vliegenzwam blijkt zeer afhankelijk te zijn van de aanwezigheid van berken, want de ondergrondse schimmeldraden van de Vliegenzwam hebben wortels van berken nodig om te kunnen overleven. Schimmeldraad en berkenwortel kunnen intiem samenwerken en elkaar voorzien van belangrijke voedingsstoffen, die ze zelf niet kunnen maken. En als de schimmeldraden het naar hun zin hebben, vormen ze in de herfst hun bovengrondse bouwwerk, de vliegenzwam. Dus als u vliegenzwammen tegenkomt, kijk dan even rond en u zult vrijwel zeker een nabije berk zien. Deze samenwerking van schimmel en boom heet mycorhiza en in de afgelopen decennia is duidelijk geworden dat een overgroot deel van onze boomsoorten niet zonder deze vorm van samenwerking kunnen. Bijna alle verschillende soorten paddenstoelen die u in de herfst ziet, hebben zelf ook een of andere boom- of struiksoort nodig om via de samenwerking met de wortels in leven te blijven. We beschermen daarom de paddenstoelplaatsen in het arboretum, om zo onze bijzondere bomen een goed groeimilieu te bieden en als resultaat daarvan hebben we in de herfst een keur aan paddenstoelen in het arboretum.
